Kariyer Danışmanı Ne İş Yapar? İş Tanımı ve Maaşları
Kariyer danışmanı, insanların kariyer seçmelerine ve mesleki hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olan bir profesyoneldir. Danışmanlar, iş gücüne girmelerine, kariyerlerini değiştirmelerine ve iş fırsatları aramalarına yardımcı olmak için danışanlarla birlikte çalışır. Bu alanda çalışan kişiler, okullar, devlet kurumları, özel işletmeler ve toplum kuruluşları gibi ortamlarda istihdam edilmektedir.
Bir kariyer seçmek gerçek bir meydan okuma olabilir. Ne tür işlerin sizin için doğru olduğunu nasıl anlarsınız? Kişiliğinize, ilgi alanlarınıza ve hedeflerinize uygun belirli bir meslek var mı? Lise öğrencileri, üniversite mezunları ve kariyer değişikliğine ilgi duyan yetişkinler bu zor sorularla yüzleşmek zorundadır ve işte bu noktada bir kariyer danışmanı herkese yardımcı olabilir.
Bu makalede, kariyer danışmanlarının ne iş yaptıkları, iş görevleri ve gereksinimleri hakkında detaylı bilgiler ele alınmaktadır. Ayrıca kariyer danışmanı maaşları hakkında güncel maaş bilgileri de yer almaktadır.
Kariyer Danışmanı Nedir?
Kariyer danışmanları, farklı kariyerler ve eğitim yolları hakkında soruları olan kişilerle birlikte çalışır. İş arayan biriyseniz, bir kariyer danışmanıyla çalışmak, planlama ve karar verme sürecinden en iyi şekilde yararlanmanıza ve ihtiyaçlarınıza en uygun iş yolunu bulmanıza yardımcı olabilir.
Kariyer Danışmanı İş Tanımı
Kariyer danışmanları çeşitli görevleri yerine getirirler. Nerede ve kiminle çalıştıklarına bağlı olarak, şunları yapabilirler:
- Kişilik ve ilgi alanları envanterlerini yönetir
- Öğrencilere, belirli kariyerler için hangi kurslara ve eğitim programlarına ihtiyaç duydukları konusunda tavsiyede bulunur
- Müşterilere açık pozisyonları nerede arayacaklarını öğreterek ve onları iş arama kaynaklarına bağlayarak iş arama sürecinde yardımcı olur
- Kariyer değişikliği yapmayı düşünen müşterilere danışmanlık yapar
- Hedeflerine ulaşmak için bundan sonra ne yapmaları gerektiğini belirlemelerine yardımcı olmak için müşterilerin eğitim ve iş geçmişlerini değerlendirir
- Müşterilerin ihtiyaçları için doğru okulları veya programları seçmelerine yardımcı olur
- Öğrencilerin okul ve diğer eğitim programları için ödeme yapmak üzere mali destek kaynaklarını bulmalarına yardımcı olur
- İş görüşmesi, özgeçmiş (cv) oluşturma ve ağ oluşturma gibi iş arama becerilerini öğretir ve müşterilerin bunları uygulamalarına yardımcı olur
- Müşterilerin hangi konuda iyi olduklarına dair daha iyi bir fikir edinmelerine yardımcı olmak için başarı testleri ve yetenek testleri kullanır
Kariyer danışmanları, müşterilerin yeteneklerini, değerlerini, tercihlerini ve hedeflerini belirlemelerine yardımcı olmak da dahil olmak üzere çeşitli görevleri yerine getirir. Bunu değerlendirmeler yaparak, kişilik testleri uygulayarak, müşterilerle görüşerek ve ilgi envanterlerini kullanarak yapabilirler.
Kariyer Danışmanları İçin Gerekli Beceriler
Bir kişiyi kariyer danışmanı olarak çalışmak için çok uygun hale getirebilecek bir dizi farklı beceri ve yetenek vardır. Örneğin, başkalarına yardım etmekten zevk alan kişiler bu meslekte başarılı olabilir. Yardımcı olabilecek diğer bazı beceriler şunlardır:
Analitik beceriler: Kariyer danışmanları, ilgi envanterleri ve kişilik testleri gibi çeşitli araçlar kullanırlar. Bu değerlendirmelerin sonuçlarını analiz edebilmek, başarılı bir kariyer danışmanı olmanın önemli bir parçasıdır.
Şefkat ve anlayış: Kariyer danışmanlığına ihtiyaç duyan kişiler, yaşamlarındaki kararsızlık veya değişikliklerle ilgili stres ve endişe yaşıyor olabilir. Danışmanlar, insanların kariyer hedeflerini geliştirmelerine yardımcı olurken anlayışlı ve şefkatli olmalıdır.
Güçlü dinleme becerileri: Bir müşterinin neye ihtiyacı olduğu ve ne istediği hakkında bir fikir edinmek için dinlemek esastır. İnsanlarla tercihleri, ihtiyaçları ve deneyimleri hakkında görüşmek kariyer danışmanlığının önemli bir parçasıdır.
Konuşma becerileri: Seçeneklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmak için müşterilerle konuşabilmek de önemlidir.
Kariyer Danışmanı Çalışma Alanları
Kariyer danışmanları çok çeşitli alanlarda çalışabilir. Genellikle birlikte çalıştıkları müşteri popülasyonu, ortama göre değişiklik gösterecektir.
Eğitim Alanı
Liseler ve Üniversiteler gibi eğitim alanları, devlet kurumları ve özel muayenehaneler, bu alanda çalışan insanlar için başlıca istihdam alanlarından sadece birkaçıdır.
Bazı danışmanlar liselerde çalışır ve öğrencilerin Üniversite ve kariyer seçimleri yapmalarına yardımcı olur. Diğerleri yüksek öğretim ortamlarında çalışır ve bölüm seçme ve mezun olduklarında ne yapmak istediklerine karar verme konusunda yardıma ihtiyacı olan üniversite öğrencilerine danışmanlık yapar.
Özel Sektör
Diğer kariyer danışmanları, halihazırda iş gücünün bir parçası olan yetişkinlerle çalışma konusunda uzmanlaşmıştır. Bu kişiler, kariyer değişikliği yapmayı düşündükleri, mevcut kariyerlerinde ilerlemenin yollarını bulmak istedikleri veya işten çıkarıldıktan sonra yeni bir iş bulmak için yardıma ihtiyaç duydukları için bir kariyer danışmanından yardım isteyebilirler.
Engelli Bireyler
Bazı durumlarda, kariyer danışmanları, iş becerileri kazanmak ve iş bulmak için yardıma ihtiyaç duyan ve engelli kişilerle de çalışabilir. Bu danışmanlar genellikle çeşitli engelleri olan çocuklara ve yetişkinlere yardım sunan özel veya devlet kurumları tarafından istihdam edilmektedir.
Temel iş becerilerini öğretmek, müşterileri toplumdaki kaynaklarla buluşturmak ve potansiyel işverenlerle iletişim kurmak, danışmanların bu alanda çalışırken gerçekleştirebilecekleri görevlerden sadece birkaçıdır.
Kariyer Danışmanı Maaşları
Ocak 2023 itibarıyla, tüm okul ve eğitim kurumlarında hizmet veren kariyer danışmanı maaşı 12,000 TL olarak belirlendi. Sağlık ve sosyal hizmet kuruluşlarında çalışan kariyer danışmanlarının maaşı ise 13,000 TL ile 14,000 TL olarak kesinlik kazandı.
Kariyer Danışmanları İçin Eğitim Gereksinimleri
İşverenlerin çoğu, danışmanların kariyer geliştirme alanında uzmanlıkla birlikte danışmanlık alanında en az yüksek lisans derecesine sahip olmasını tercih etmektedir. Birçok işveren bunu tercih etse ve bazıları bunu şart koşsa da, kariyer danışmanlarının genellikle lisanslı olması gerekmez. Özel muayenehanede çalışmak isteyenlerin genellikle lisans alması gerekir.
Lisans, tipik olarak danışmanlık alanında bir yüksek lisans programını tamamlamayı, iki yıla kadar tam zamanlı gözetim altında klinik deneyim gerçekleştirmeyi, bir devlet lisans sınavını geçmeyi ve sürekli eğitim kredilerini takip etmeyi içerir.
İlkokul veya ortaokul ortamlarında çalışmakla ilgilenenlerin genellikle okul danışmanlığı alanında yüksek lisans derecesine sahip olmaları gerekir. Eğitim programlarında genellikle, öğrencilerin lisanslı bir profesyonelin gözetimi altında çalışarak uygulamalı deneyim kazandıkları stajyerlik gereksinimleri vardır.
Psikoloji Geçmişinin Faydaları
Bazı durumlarda, psikoloji alanında lisans derecesine sahip kişiler, kariyer danışmanlığında giriş seviyesi pozisyonlar bulabilirler. Psikoloji alanında bir geçmişe sahip olmak, bu alana ilgi duyan kişiler için faydalı olabilir. Kişilik, motivasyon ve hedef belirleme gibi psikoloji konuları kariyer danışmanları için son derece önemlidir, dolayısıyla bu konuları anlamak faydalı olabilir.
Kariyer Danışmanı ve Yaşam Koçu Arasındaki Fark
Hem kariyer koçları (kariyer danışmanı) hem de yaşam koçları insanların gelecekleri hakkında karar vermelerine yardımcı olurken, iki mesleğin kapsamı farklıdır. Kariyer koçları, kariyer seçimlerinde insanlara yardım etmeye odaklanırken, yaşam koçları, çeşitli kişisel yaşam zorlukları veya değişiklikleriyle karşılaşan insanlara yardımcı olur. Bu ikisi arasında bir miktar örtüşme olabilir, ancak odak farklı olma eğilimindedir.
Kariyer danışmanları genellikle insanlara şu konularda yardımcı olur:
- Kariyer seçimi
- Gelecekteki kariyerine karar verme
- İş arama becerilerini geliştirme
- Anlaşmazlıkları ve sorunları çözmeyi
- Mevcut rollerinde kendilerini daha mutlu hissetmeyi
- Diğer kariyer tercihlerini takip edip etmeyeceğine karar vermeyi
Yaşam koçları ise genellikle insanlara şu konularda yardımcı olur:
- Yaşam hedefleri belirlemek ve planlar oluşturmak
- Kendilerine dair bir anlayış geliştirme
- İş-yaşam dengesi ve sınırları oluşturma
- Kişisel bakım yapmayı öğretme
- Kişilerarası becerileri ve ilişkileri geliştirme
- Hobiler ve tutkular bulma
Ayrıca, tipik olarak öğrenim ve eğitim geçmişi açısından da farklılık gösterirler. Kariyer danışmanları genellikle en az psikoloji, danışmanlık veya ilgili bir alanda lisans derecesine sahiptir. Bu alandaki uzmanların çoğu, danışmanlık alanında yüksek lisans derecesine sahiptir.
Yaşam koçları ve kariyer danışmanları, görev kapsamları ve aldıkları eğitim açısından farklılık gösterir. Kariyer danışmanları mesleki konulara odaklanırken, yaşam koçları bir kişinin kişisel yaşamıyla ilgili birçok alanla ilgilenir. Yaşam koçları için eğitim genellikle sadece birkaç ay sürerken, çoğu kariyer danışmanının en az bir yüksek lisans derecesi vardır.
Kariyer Danışmanlığının Geleceği
Çalışma Bakanlığı, iş talebinin 2022 ile 2030 yılları arasında ortalamadan daha hızlı bir şekilde yaklaşık %11 artacağını tahmin ediyor. Bu büyümenin çoğu, liselere ve üniversitelere kayıtlı öğrenci sayısındaki artıştan kaynaklanacak. Ekonomik zorluklar sırasında, yavaş bir iş piyasası da kariyer danışmanlığı hizmetlerine yönelik talebi artıracak.
“Büyük Vazgeçiş” olarak adlandırılan yeni ve devam eden bir ekonomik eğilim, kariyer danışmanlığı hizmetlerine olan ihtiyacı da arttırabilir. Pek çok işçi, kısmen pandeminin yanı sıra ücret durgunluğu ve iş tatminsizliği gibi diğer faktörlerin neden olduğu bir olgu olan işlerinden gönüllü olarak ayrıldı. Bazıları, iş gücüne yeniden girmek için bir kariyer danışmanından rehberlik isteyebilir.
Sebepleri ne olursa olsun, bu tür eğilimler, eğitimli kariyer danışmanlarının hizmetlerine olan ihtiyacın artmasına yardımcı olabilir.
Son Sözümüz
Kariyer danışmanları, insanların kariyerleriyle ilgili kararlar almalarına yardımcı olabilir. İnsanların becerilerini, ilgi alanlarını ve hedeflerini daha iyi anlamalarına yardımcı olurken, insanlara hangi mesleği seçmeleri gerektiğini söylemezler.
Bu profesyoneller, öğrencilerin mezuniyete yaklaştığı veya çalışan yetişkinlerin kariyer geçişini düşündükleri zamanlar gibi hayatın kritik noktalarında önemli bir rol oynayabilir.