Sosyal Girişimcilik Nedir? Başarılı Bir Sosyal Girişimci Olmak İçin Bilmeniz Gerekenler
Kendi işini kuran bireyler pek çok farklı şeyden motive olurlar. Bazı insanlar kendi işinin patronu olma özgürlüğünü ister veya gerçek tutkularını sürdürmek ister. Bazılarının çok para kazanma ve bir imparatorluk kurma hayalleri vardır. Bununla birlikte, son birkaç yılda yeni bir tür girişimci ortaya çıktı: sosyal girişimci.
Yani girişimci bir ruhunuz var ve dünyada bazı olumlu değişiklikler yapmak istiyorsunuz. Sorun şu ki, bu iki menfaati tek bir girişimde birleştirmenin bir yolunu tam olarak bulamıyorsunuz. Görünüşe göre sosyal bir girişimcisin ve bazı fikirlere ihtiyacın var.
“Sosyal girişimci” terimini hiç duymamış olabilirsiniz, ancak bu fikre aşina olduğunuza adım gibi eminim. Sosyal girişimciliğin tanımı üzerinde evrensel olarak mutabık kalınmış kimse bulunmamakla birlikte, bunu daha iyisi için sosyal değişim yaratmaya kendini adamış herhangi bir işletme olarak düşünebilirsiniz.
Sosyal Girişimcilik Nedir
Sosyal girişimcilik, bireylerin, girişimcilerin ve girişimcilerin doğrudan sosyal sorunları ele alan çözümler geliştirdiği ve finanse ettiği süreçtir. Bu nedenle bir sosyal girişimci, toplumu, toplum veya dünya üzerinde olumlu bir etkisi olan iş fırsatlarını araştıran kişidir.
Sosyal girişimcilik, sosyal değer yaratmak için fırsatları tanıma ve becerikli bir şekilde takip etme süreçlerinden oluşmaktadır. Sosyal girişimciler yenilikçi, becerikli ve sonuç odaklıdır. Sosyal etkilerini en üst düzeye çıkaran stratejiler geliştirmek için hem iş dünyasında hem de kar amacı gütmeyen kuruluşlarda en iyi düşünceyi kullanırlar. Bu girişimci liderler her tür organizasyonda faaliyet gösterir: büyük ve küçük; yeni ve eski; dini ve laik; kar amacı gütmeyen, kar amaçlı ve karma. Bu kuruluşlar “sosyal sektörü” oluşturur.
Başarılı Bir Sosyal Girişimci Olmak İçin Bilmeniz Gerekenler
Sosyal bir girişimci olarak başarılı olmak için, büyük bir amaca yönelik iş fikrinden daha fazlasına da ihtiyacınız olacak. Dünyada daha fazla fark yaratmak için çağrıldığınızı hissediyorsanız ve bunu yaparken de yaşamak istiyorsanız, yolculuğunuz için net bir yol haritasına ihtiyacınız olacak.
1. Misyonunuzu Belirleyin
Tam olarak kime hizmet etmek istediğinize ve onlara tam olarak nerede ve nasıl hizmet etmek istediğinize karar vererek başlayın. İş hizmetiniz veya ürününüz aracılığıyla bu demografi için çözmek istediğiniz sorun hakkında eşit derecede net olun.
Doğal yeteneklerinizi, temel yetkinliklerinizi, profesyonel becerilerinizi ve eğitiminizi ve gerekli kaynaklara erişiminizi düşünün. Kendinize “Ne yapacağım?” gibi basit yönlendirici sorular sorun. “Nasıl yapacağım?” “Kimin için yapıyorum?” ve “Hangi değeri sağlayacağım?” bu soruların cevapları, misyonunuzu belirlemenizde yardımcı olacaktır.
2. Saha Araştırması Yapın
Başarılı bir proje için güçlü bir iş zekasına sahip olmanız gerekir, bu da muhtemelen işinizi başlatmak isteyeceğiniz sektör hakkında bilgi sahibi olmanız anlamına gelir.Unutmayın, birincil hedefiniz kar elde etmek olmayabilir, ancak kar olmazsa, işiniz kısa sürede batacaktır. Zaten güçlü alan bilgisine sahip olmadığınız bir alanda iş yapmak istiyorsanız, başlamak için çok daha fazla öğrenme ve araştırma yapmanız gerekecektir. Hem tutkunuzun hem de uzmanlığınızın yattığı bir proje aramak iyi bir fikir olabilir.
Çalışmak istediğiniz sosyal işletme ortamı hakkında daha fazla bilgi edinin ve oyuncuların kim olduğunu ve dünyayı nasıl değiştirdiklerini görün. Tekerleği yeniden icat etmeyin. Dışarıdaki bir sosyal girişimci zaten yapmak istediğiniz şeyi yapıyorsa, bunu kendi belirgin şekilde farklı amaca yönelik teklifinizi bulmak için ilham ve motive olmak için kullanın.
Google, rakip veya işbirlikçi olarak kabul edebileceğiniz kişileri bulmak için buradaki arkadaşınızdır. Ayrıca, sunmak istediğiniz bir iş teklifiyle ilgilenmek isteyen biri olsaydınız, web’de ne arardınız? Hangi belirli anahtar kelime arama terimlerini kullanırdınız? Kendinizi ideal müşteriniz veya hizmetinizden yararlanmak isteyen biri olarak görün ve bu mercek aracılığıyla arama yapın.
3. Benzersiz Projenizi Kavramsallaştırın
Başkalarının halihazırda sunduklarından farklı bir şeyi nasıl sunabilirsiniz? Yapmak istedikleriniz ve bunu nasıl yapacağınız konusunda ne kadar temel ve ayrıntı düzeyine sahip olursanız (ideal olarak daha önce yapılmamış) sosyal girişiminiz o kadar benzersiz olacaktır.
Size çok yararlı bir alıştırma yapmanızı sağlayacak bir ipucu vereyim, yapışkan not kağıtları alın ve her nota, sosyal girişiminizle başarmaya çalıştığınız şeyle doğrudan ilgili bir kelime yazın. Ardından notları, kolayca görebileceğiniz ve farklı kombinasyonlarda hareket ettirebileceğiniz duvarlara veya pencerelere yapıştırın. Birkaç gün veya hafta boyunca, neyi başarmak istediğinizi ve kime yardım etmek istediğinizi aklınızda tutarak yapışkan notlarınızı ayarlamaya devam edin.
4. Geri Bildirim ve Destek İçin Ekip Oluşturun
Ekip oluşturmak ile kastettiğim, bir iş ortağı ya da bir çalışan olarak sizinle ve sizin için çalışacak biri olmak zorunda değil. Daha ziyade, amaca yönelik girişiminizle başarmaya çalıştığınız şeyin kararlı bir destekçisi olacak biri. Ekibinizde sizi destekleyen biri.
Dışarıdan destek toplamak için, güvenilen akıl hocaları ve danışmanları olduğunu düşündüğünüz, hayatınızda ve kariyerinizde zaten olan kişilere bakın. Ya da, alanı araştırırken karşılaştığınız rakiplerden ve işbirlikçilerden bazıları veya incelediğiniz ilgili ticaret birlikleri üyeleri olabilirler. Aynı zamanda, bir fark yaratmak isteyen veya zaten sahip olan benzer düşünen ruhlar da olabilirler.
Ekip üyeleri, özgürce fikir alışverişinde bulunabileceğiniz ve onlardan geri bildirim ve tavsiye alabileceğiniz kişilerdir. Daha önce sizin yerinize geçmiş, sizi başarıya götürmenize yardımcı olabilecek, ideal olarak sizi ileriye götürmek için yol boyunca ağlarını ve kaynak havuzlarını açacak insanlar.
Destekçilerinize ve rehberinize misyon ifadenizi sunun ve bunun hakkında ne düşündüklerini görün. Bunu yaparken sağlam bir bünyeye sahip olmanız gerekecek çünkü bazıları çok güçlü, yapıcı olmayan eleştiriler yapabilirler. Ekip üyelerinizin muhtemelen iyi niyetleli yaklaştıklarını ve başarılı olduğunuzu görmek istediklerini sakın unutmayın.
5. İş Modelinizi Geliştirin
Bir iş modeli, kuruluşunuzun nasıl para kazanacağına dair bir yol haritasıdır. Hizmetlerinizin ve / veya ürünlerinizin ne kadar uzağa ulaşmasını istediğinizi düşünün. Yalnızca yerel olarak tek bir kişi olarak hizmet verebileceğiniz sayıda müşteriye hizmet etmekten ve onlara yardımcı olmaktan memnun olacak mısınız? Yoksa daha büyük bir etki yaratmak için büyümeniz ve işe ekip üyeleri almanız mı gerekecek?
Misyonunuzu desteklemek, kendi masraflarını karşılamak, size ve işe alabileceğiniz herhangi birine ödeme yapmak ve belki de sonunda genişletmek için bu sosyal girişimin getirmesini istediğiniz veya tam olarak ne kadar paraya ihtiyacınız olduğuna karar verin ve belgeleyin. İstediğiniz ve arzuladığınız kazançları hangi özel iş modeli ortaya çıkarır?
Ayrıca, kendinize, girişiminizin hedeflerinden yararlananların işletmenizin masraflarını kendilerinin karşılayıp karşılamayacağını sorun, yoksa ürünleriniz için bir grup insan mı ödeyecek ve sonra başka bir grup insan yararlanacak mı? Faydalanıcıların ürün veya hizmetler için kendilerinin ödediği bir sosyal girişim örneği, mikro kredi girişimleridir. Giderek daha popüler hale gelen bu iş modeli yapıları, faiz ödeyen kişilere mikrofinans kredileri vermeyi içerir. Onlardan toplanan faiz, kredilerin geri ödemesini finanse eder ve kar sağlar, ayrıca ek krediler için finansman sağlar.
6. Finansman Kaynaklarını Belirleyin
Bir sosyal girişimcilik planı seçtikten sonraki adım, finansmana odaklanmaktır. Nasıl para toplayacağınız konusunda yaratıcı olmanız gerekebilir.
Başlatmanız gereken fonu nereden alacaksınız ve bunu elde etmek için ne gerekecek? Geleneksel bir işletme kredisi mi arayacaksınız yoksa kendi kendini finanse etmeye gücünüz yetecek mi? Kredi almak için arkadaşlarınıza ve ailenize mi bakacaksınız yoksa melek yatırımcılara ve risk sermayedarlarına mı ulaşacaksınız?
Sosyal girişiminizi çeşitli kuruluş ve aracılarla, kitlesel fonlayabilirsiniz. Kitle fonlaması, çok sayıda bireyin küçük miktarda bağışlarına dayanan yeni nesil bir yatırım ve fonlama sistemidir. Bu sistemde, bireyler internet üzerinden bağış yapar, küçük bir hisse satın alır ya da üretilecek ilk ürünler karşılığı ödeme yaparlar. Kitle fonlaması talep etmek için kampanyalarınızı yayınlayabileceğiniz büyük bir e-posta listesi veya e-bülten abone tabanınız varsa, özellikle akıllıca bir harekettir. Geniş bir hedef demografik erişiminiz yoksa veya önemli bir sosyal takipçiniz yoksa, kitle fonlaması yalnızca çok küçük miktarlarda finansman sağlayabilir ve sizin açınızdan harcanan zamana değmeyebilir.
Özellikle sosyal girişimler için en iyi finansman seçeneklerinden biri, yalnızca amaca yönelik şirketleri finanse eden etki yatırım gruplarıdır. Yukarıda belirttiğimiz kitle fonlaması, bu büyüyen kategoriye giren yatırımcılarla bağlantı kurmak için harika bir seçenektir.
7. Bir Eylem Planı Oluşturun ve Ona Bağlı Kalın
Bir eylem planı (bir iş planıyla karıştırılmaması gereken) çok özel olarak, ne zaman ve taahhüt etmeniz gereken yapılacak işleri ve eylem öğelerini ortaya koyar. Sosyal girişiminizi başlatmak istediğiniz kesin tarihi ve o tarihten geriye doğru çalışarak oraya varmanızın ne kadar süreceğini içerecektir.
Eylem planınız ana yapılacaklar listenizdir, programınızdır, takviminizdir. Bunu yıllık, aylık, haftalık, günlük ve hatta saatlik girişimcilik hedefleriniz etrafında oluşturun. Özellikle sıfırdan başlıyorsanız ve hiç kimseye karşı dış sorumluluğunuz olmadığında, dikkatlice bir eylem planı oluşturmak “ve onu titizlikle takip etmek” yolda kalmamak için kesinlikle gereklidir. Bunu yaptığınızda, dünyayı değiştirme hayallerinizi gerçeğe dönüştürebilirsiniz.
Yaratıcı ve Başarılı Sosyal Girişimcilik Fikirleri
Sosyal girişimcilik bazen kar amacı gütmeyen kuruluşlarla karıştırılsa da, sosyal veya çevresel değişiklikler yaratmaya daha fazla vurgu yapılmasına rağmen, aslında kar amacı güden bir çabadır. Gelin hep birlikte örnekleri ile birlikte başarılı sosyal girişimcilik projelerine göz atalım.
TOMS
Sosyal sorunları araştıran ilk şirket olmasa da, TOMS muhtemelen son on yılda sosyal girişimciliği popülerleştiren markadır. Arjantin gezisinin ardından Blake Mycoskie tarafından 2006 yılında kurulan TOMS, sattıkları her ayakkabı için ihtiyacı olan çocuklara bir çift ayakkabı verileceği bire bir sosyal girişimcilik modelini başlattı. Bugün, TOMS ihtiyacı olan insanlara 95 milyondan fazla ayakkabı vermiş ve bağış modelini güvenli içme suyuna erişim, göz ameliyatı, şiddeti önleme ve güvenli doğumları içerecek şekilde genişletmiştir.
TOMS kesinlikle ihtiyacı olanlara yardım ederken, yine de oldukça büyük bir serveti çevirmeyi başarıyor. Aslında, 2014 yılında Mycosckie, şirketinin yarısını 625 milyon dolara sattı ve kişisel servetinin 300 milyon dolar olduğu bildirildi.
Warby Parker
TOMS’un başarısının ardından, Warby Parker benzer şekilde “Bir Çift Satın Al, Bir Çift Ver” programını başlattı ve bu da şirketin 2019 itibariyle ihtiyacı olan insanlara beş milyondan fazla gözlük bağışlamasına neden oldu. 2015’te Warby Parker, “New York City ve Baltimore’daki okul çocuklarına ücretsiz görme taraması, göz muayenesi ve gözlük sağlamak için yerel hükümet kurumlarıyla birlikte çalışan bir program olan Öğrenci Projesi başlattı.
Temiz Tuvalet – Opet
Opet, istasyonlarının tuvaletlerinden başlayan Temiz Tuvalet Kampanyası 19 yıldır aralıksız devam ediyor. Tuvalet temizliği ve hijyenini Türkiye geneline yaymayı amaçlayan proje, Opet’in temiz ve sağlıklı bir toplum yaratma mücadelesi olarak nitelendiriliyor.
Opet’in 2000 yılından bu yana sürdürdüğü Temiz Tuvalet Kampanyası, Türkiye’nin önemli bir sorununu hedef alarak Türkiye’nin gündemine tuvalet temizliği ve hijyen konularını getiriyor. Kampanya, ülkede bu konuda bir bilinç oluşmasına katkıda bulunmak amacıyla gerçekleştiriliyor.
Düşler Akademisi – Vodafone
Türkiye Vodafone Vakfı olarak UNDP ve Alternatif Yaşam Derneği iş birliğiyle 2008 yılında başlattığı Düşler Akademisi projesi, engelli bireylerin sanat aracılığıyla sosyal dışlanmayı kırmalarını, aktif ve üretken olmalarını desteklemeyi hedefliyor. Düşler Akademisi, bugüne kadar yaklaşık 20 bin gönüllü ile altı bin gencin engellerini aşmasına destek oldu.
Scott Harrison
20’li yaşlarının çoğunu Manhattan’da bir kulüp organizatörü olarak boş bir yaşam tarzı yaşadıktan sonra, Scott Harrison “vicdan krizi” yaşadı ve hayatında daha anlamlı bir şey yapması gerektiğine karar verdi. Harrison, gönüllülük ve ruh arayışıyla biraz zaman geçirdikten sonra 2006 yılında Charity: Water’ı kurdu. Kar amacı gütmeyen kuruluş, daha sonra kuyu inşa etmek ve temiz suyun eksik olduğu alanlarda sürdürülebilir su kaynakları oluşturmak için kullandığı parayı topladı.
Diğer En İyi Yerli Sosyal Sorumluluk Projeleri
- Doğuş Otomotiv – Trafik Hayattır
- Eti – Eti Çocuk Tiyatrosu
- Doğan Gazetecilik – Baba Beni Okula Gönder
- Koç – Meslek Lisesi Memleket Meselesi
- Hürriyet – Aile İçi Şiddete Son
- Mercedes – Her Kızımız Bir Yıldız
- Renault – Sokakta İlk Adımlar
- Turkcell – Kardelenler
- 81 İlden 81 Öğrenci Projesi – İş Bankası ve Darüşşafaka
- Bir Usta Bin Usta – Anadolu Sigorta
- Eczacıbaşı Hijyen Projesi – Eczacıbaşı
- Toplumsal Duyarlılık Projesi – Sabancı Üniversitesi